Czas czytania:6 Minuty, 43 Sekundy
Ostatnia aktualizacja wpisu: 2022-10-06
Wydaje się nam, że w XXI wieku książka traci na znaczeniu. W dobie internetu nie ma przecież potrzeby korzystania z książek. Internet zapewnia potrzebną wiedzę i rozrywkę. Ale czy na pewno?
Książka to medium, które nadal jest niezwykle ważne i pełni znaczącą rolę. To ważny element rozwoju dziecka. Głośne czytanie książki dziecku – niekoniecznie w klasycznej papierowej formie – to jedna z ważniejszych aktywności, jaką rodzic powinien wdrożyć w codzienny rytuał.
Dlaczego książka jest tak ważna? Dlaczego czytać dzieciom książki? Jakie książki, oprócz klasycznych papierowych, są dostępne na rynku?
Książka – medium wciąż ważne
Bardzo często pierwsze skojarzenie z książką to stare, zakurzone tomisko, w którym nie ma nic ciekawego. Drobny druczek, który ledwo da się przeczytać, nie wspominając o zrozumieniu go. Jest to jednak w pewien sposób zakłamany obraz książki, który wyrobił się u większości przez przymusowe czytanie.
O ile kanon lektur szkolnych jest ważny, aby poznać konteksty kulturowe, dziedzictwo i historię, o tyle nie służy rozwijaniu czytelnictwa. Zmuszanie człowieka do czegokolwiek, wywołuje bowiem sprzeciw i bunt przeciwko temu. Tymczasem rynek książkowy jest jak najbardziej współczesny, zwłaszcza w segmencie książeczek dla dzieci. Obecnie produkowane książeczki są w pełni dopasowane do możliwości dziecka. Są ciekawe, pełne ilustracji i różnych elementów interaktywnych. Czynnie wspierają poznawanie świata, razem ze wszystkimi jego zmianami.
Ale czy to samo nie zostanie przekazane poprzez inne media? Jak choćby internet? Tak, jednak czy to właśnie nie teraz mówi się o częstych uzależnieniach wśród dzieci od smartfonów, tabletów i laptopów?
Oczywiście niemożliwe jest odcięcie dzieci od najnowszych zdobyczy technologii. Jednak pokazanie im alternatywy na spędzanie wolnego czasu i w pewien sposób oswajanie także z innymi rzeczami niż tablet jest niezwykle istotne.
Rola wspólnego czytania w życiu dziecka i rodzica
Dlaczego więc wspólne głośne czytanie, rodzica z dzieckiem jest takie ważne? Na pytanie dlaczego czytać dzieciom nie można odpowiedzieć, pomijając najbardziej podstawowego aspektu – nauki czytania. Czytanie to podstawowa umiejętność, dzięki której możemy poznawać świat, pozyskiwać wiedzę i komunikować się z innymi. Choć nie korzystamy już z listów, a internetowych komunikatorów, dalej w nich piszemy. Tak samo poruszając się w sieci, musimy umieć czytać. Czytanie, mimo że wiele osób mówi, że go nie lubi, to czynność, którą wykonujemy już podświadomie. Kojarzone tylko z książką, tak naprawdę dotyczy wszelkich aspektów naszego życia – poruszania się po sieci, czytania ostrzeżeń, a nawet menu w restauracji.
Zanim jednak dziecko nauczy się czytać, uczy się mówić. Tutaj również z pomocą przychodzi głośne czytanie dziecku. Maluchy uczą się języka, wyłapując zgłoski i konkretne słowa. Głośne czytanie wspomaga ten rozwój, poprzez dostarczanie nowych słów, czy też obrazowanie znaczeń – na przykład w książeczkach obrazkowych, gdzie konkretne przedmioty, słowa, czy emocje są opatrzone obrazkiem. Krótko mówiąc – dziecko, któremu się głośno czyta, szybciej nauczy się mówić poprawnie i wyrażać swoje potrzeby czy emocje.
Śledzenie historyjek wydrukowanych na kartkach książek ma również walory wychowawcze. Dziecko śledzi bowiem historię pewnych bohaterów, ich zachowania i konsekwencje tych zachowań. Dzięki temu może dowiedzieć się, jakie skutki wywołają pewne czynności, na przykład bieganie po śliskiej powierzchni upadek. Zacznie również rozpoznawać dobro od zła. W bajkach dla dzieci jest zwykle bowiem bardzo łatwo odróżnić dobrego bohatera od tego złego, dobre zachowania od złych. Przy czym nie zapominajmy o rozmowie z dzieckiem. To, że my łatwo odróżnimy protagonistkę od antagonisty, nie znaczy, że dziecko zrobi to samo. Dlatego po głośnym czytaniu najlepiej porozmawiać chwilę z pociechą, zapytać, czy rozumie co się stało w historii i dlaczego tak się stało.
W ten sposób nie tylko upewnimy się, że mała latorośl zapamięta dobre wzorce, ale także zbudujemy silną więź z dzieckiem. Nikomu chyba nie trzeba tłumaczyć, że mocna więź z pociechą jest niezwykle ważna. Nie tylko przez fakt, że jesteśmy rodzicami, ale też przez stworzenie odpowiednich warunków rozwoju. Mocna więź z opiekunem sprawia, że dziecko czuje się bezpiecznie i posiada stabilizację, oparcie w nas, jako rodzicach.
Kolejnym powodem, aby głośno czytać książki dziecku, jest rozwój wyobraźni i kreatywności. Zwykle uważamy, że nasze pociechy od początku mają wiele pomysłów. Czasami ich kreatywność sprawia, że rwiemy sobie włosy z głowy, myśląc, jak posprzątać cały bałagan. Jednak młody umysł wymaga stałej stymulacji. Dzieci szybko się nudzą, pomysły z czasem się kończą, albo nie mają środków do ich realizacji – mogą zachorować i siedzieć większość dnia w łóżku. Co wtedy? Głośne czytanie lub samo oglądanie kolorowych ilustracji w książce może być rozwiązaniem. Pobudzi to ich kreatywność, zajmie na dłuższą chwilę i pozwoli przenieść się do świata fantazji. Dostępnie obecnie na rynku książki są bowiem niezwykle kreatywne. Strony pełne ciekawych ilustracji. Historie, które dziecko samo może ułożyć, czy to na podstawie przeczytanych bajek, albo samych ilustracji. I wiele innych możliwości, na które dziecko może wpaść. I co oczywiście zaprocentuje w przyszłości. Obecnie bowiem, osoby kreatywne, potrafiące znaleźć rozwiązanie trudnych problemów, czy tworzące niekonwencjonalne pomysły są bardzo cenione.
Dobra pamięć również jest pożyteczną cechą. Ile to powrotów do domu, aby sprawdzić, czy na pewno zamknęliśmy dom, wyłączyliśmy żelazko, czy ponownych wizyt w sklepie oszczędziłaby po prostu dobra pamięć? Mnóstwo! Co jednak zrobić, aby już od najmłodszych lat kształtować w swoich pociechach dobrą pamięć? Czytać. Książki, poznawanie kolejnych historii, światów i bohaterów niezwykle dobrze wpływa na pamięć. Zwłaszcza jeśli po czytaniu porozmawiamy chwilę z dzieckiem, a po jakimś czasie ponownie sięgniemy po przeczytaną już książkę. Powiedźmy po miesiącu lub nawet dwóch. Może dziecko nie będzie wiele pamiętać, a może zaskoczy was, ile pociecha z niej pamięta. Możemy również zaangażować dziecko przy czytaniu na głos, pytając, czy pamięta konkretny moment lub choćby imię głównego bohatera. Będzie to dla niego świetnie ćwiczenie pamięci, przy czym zadbajmy, aby nie były to odpytki jak w szkole z przeczytanej lektury. Zamieńmy to w zabawę.
Kolejnym argumentem, by czytać dzieciom, jest wykształcenie nawyku czytania. Dużo się teraz mówi o tym, że młode pokolenie nie chce czytać lektur szkolnych, czy jakichkolwiek innych książek. Problem w tym, że czytanie wynosi się z domu. Najłatwiej jest przekonywać do czytania poprzez wprowadzanie książeczek już od najmłodszych lat. Nawet od niemowlęcia. W ten sposób dzieci oswajają się z książką, dorastają z nią i łatwiej im zabrać się za czytanie. Głośne czytanie z rodzicem książek, zbuduje w nich pozytywne skojarzenie z książką, przez co potem same będą chciały po nie sięgać. Pytanie tylko jakie książki wybierać?
Pierwsza książeczka dla dzieci – kontrastowe i interaktywne książki
Książeczki kontrastowe to coś, co przyszło razem z uwspółcześnieniem się rynku książki. Małe, książeczki, bez literek, wypełnione czarno-białymi ilustracjami, czasem z czerwonymi lub jasnożółtymi elementami. Często nie pokazują nic konkretnego, ale przypadkowe geometryczne kształty.
Takie książeczki skierowane są do najmłodszych. Po co jednak takie książeczki? Stymulują one rozwój wzroku w dzieci, skupiając ich uwagę. Dodatkowo świetnie oswajają z formą książki i przyzwyczajają do czynności przeglądania ich.
Drugą opcją na pierwsze książeczki dla najmłodszych są książeczki sensoryczne. Te książeczki to prawdziwe zabawki, z mnóstwem elementów do łapania, uderzania, a nawet gryzienia. ”Strony” najczęściej wykonane są z materiałów, różnych w dotyku, czy wydających ciekawe dźwięki jak szeleszczenie. To prawdziwa przygoda dla malucha, który poznaje świat i wszystko go ciekawi.
Książki interaktywne dla starszych
Co jednak, w przypadku gdy przegapiliśmy najmłodsze lata dziecka i teraz nie chce z nami usiąść do książki? Przejrzyjmy książki interaktywne. Są to publikacje, które swoją formą zaciekawią nawet najbardziej niechętne do czytania dziecko. Ruchome elementy, odstające strony, pokazujące świat, czy nawet książki udźwiękowione. To już nie jest rewolucja na rynku książki. Takie rzeczy możemy dostać w większości księgarni, a gwarantujemy, że zachwycą one każdego.
Nawet młodzież i nastolatków, bo i dla ich grupy wiekowej wydawane są książki interaktywne. Wystarczy przejrzeć internet, by znaleźć nawet takie publikacje, gdzie to my decydujemy o losach głównego bohatera.
Podsumowanie
Dlaczego czytać dzieciom? Żeby wspierać ich rozwój, uczyć ich pewnych nawyków i przede wszystkim budować silne więzi rodzinne. Książka obecnie nie jest tylko kilkoma stronami papieru w brzydkiej oprawie i nieciekawej treści. Współcześnie wydaje się publikacje zachwycające ilustracjami, elementami interaktywnymi, o ciekawych historiach, pomagających zrozumieć współczesny świat. Wystarczy się tylko otworzyć na magię książek i spróbować znaleźć odpowiednią dla siebie.
